UPSC ESE पात्रता निकष

यूनियन पब्लिक सर्व्हिस कमिशनच्या (UPSC) इंजिनीअरिंग सेवा परीक्षेच्या पात्रता निकष खालीलप्रमाणे आहेत.

UPSC ESE पात्रता:

I. राष्ट्रीयत्व: उमेदवार खालीलपैकी कोणत्याही गटातील असावा:
i. भारताचा नागरिक, किंवा
ii. नेपाळचा नागरिक, किंवा
iii. भूतानचा नागरिक, किंवा
iv. तिबेटमधून भारतात 1 जानेवारी 1962 च्या आधी स्थायिक होण्याच्या उद्देशाने आलेला तिबेटी शरणार्थी, किंवा
v. भारतीय वंशाचा असा व्यक्ती ज्याने पाकिस्तान, बर्मा, श्रीलंका आणि पूर्व आफ्रिकेतील केनिया, युगांडा, टांझानिया, झांबिया, मलावी, झैरे आणि इथिओपिया किंवा व्हिएतनाम येथून भारतात स्थायिक होण्याच्या उद्देशाने स्थलांतर केले आहे.

वरील (b), (c), (d) आणि (e) श्रेणीतील उमेदवार भारत सरकारकडून पात्रता प्रमाणपत्र प्राप्त केलेला असावा.

II. वयोमर्यादा: या परीक्षेसाठी उमेदवाराचे किमान वय 21 वर्षे आणि कमाल वय 30 वर्षे असावे, म्हणजेच उमेदवाराचा जन्म 2 जानेवारी 1995 पूर्वी आणि 1 जानेवारी 2004 नंतरचा असावा.

कमाल वयोमर्यादेत सवलत: वरील नमूद केलेल्या कमाल वयोमर्यादेत पुढीलप्रमाणे सवलत लागू आहे: 

(i) अनुसूचित जाती किंवा अनुसूचित जमातीच्या उमेदवारांसाठी जास्तीत जास्त पाच वर्षे.
(ii) इतर मागासवर्गातील (OBC) उमेदवारांसाठी, ज्यांना आरक्षण लागू आहे, तीन वर्षे सवलत.
(iii) परदेशी देशाशी झालेल्या संघर्षांदरम्यान किंवा व्यत्यय असलेल्या क्षेत्रात ऑपरेशन्स दरम्यान अपंग झालेल्या संरक्षण सेवकांसाठी तीन वर्षे सवलत.
(iv) माजी सैनिक, ज्यांनी 1 जानेवारी 2025 पर्यंत किमान पाच वर्षांची लष्करी सेवा बजावली असेल आणि त्यांना सेवा पूर्ण झाल्यामुळे मुक्त करण्यात आले असेल, अशांसाठी जास्तीत जास्त पाच वर्षे सवलत.
(v) 1 जानेवारी 2025 पर्यंत लष्करी सेवेत पाच वर्षांच्या सुरुवातीच्या कालावधीसाठी ECO/SSCO म्हणून सेवा दिलेल्या उमेदवारांना जास्तीत जास्त पाच वर्षांची सवलत.
(vi) विकलांगता असलेल्या (जसे की लो व्हिजन, बधिरता, हालचालीत अपंगत्व, इ.) उमेदवारांसाठी जास्तीत जास्त दहा वर्षे सवलत.

III. किमान शैक्षणिक पात्रता: उमेदवारांनी खालीलपैकी कोणत्याही शैक्षणिक पात्रता प्राप्त केलेली असावी:
(a) भारतातील केंद्रीय किंवा राज्य विधानमंडळाच्या कायद्यानुसार स्थापित विद्यापीठातून इंजिनीअरिंग पदवी मिळवली असावी, किंवा
(b) Institution of Engineers (India) च्या Institution Examinations चे A आणि B विभाग उत्तीर्ण केलेले असावेत; किंवा
(c) सरकारने मान्यता दिलेल्या परदेशातील विद्यापीठ/कॉलेज/संस्थेतून इंजिनीअरिंग पदवी किंवा डिप्लोमा प्राप्त केलेला असावा;
(d) Institution of Electronics and Telecommunication Engineers (India) च्या Graduate Membership Examination उत्तीर्ण केलेले असावे;
(e) Aeronautical Society of India च्या Associate Membership Examination च्या भाग II आणि III/Sections A आणि B उत्तीर्ण केलेले असावे; किंवा
(f) Institution of Electronics and Radio Engineers, London ची Graduate Membership Examination उत्तीर्ण केलेली असावी (नोव्हेंबर 1959 नंतर घेतलेली).

तसेच, भारतीय नौदल आयुध सेवा (इलेक्ट्रॉनिक्स अभियांत्रिकी पदे) आणि भारतीय रेडिओ नियामक सेवा गट ‘A’ साठी उमेदवारांनी वरीलपैकी कोणतेही पात्रता निकष किंवा खालील पात्रता पूर्ण केलेली असावी:

• भारतीय नौदल आयुध सेवा (इलेक्ट्रॉनिक्स इंजिनीअरिंग पदे): M.Sc. किंवा त्यासमान पदवी, ज्यामध्ये वायरलेस कम्युनिकेशन इलेक्ट्रॉनिक्स, रेडिओ फिजिक्स किंवा रेडिओ इंजिनीअरिंग विशेष विषय म्हणून असावा.
• भारतीय रेडिओ नियामक सेवा गट ‘A’: M.Sc. पदवी किंवा त्यासमान पदवी, ज्यामध्ये वायरलेस कम्युनिकेशन इलेक्ट्रॉनिक्स, रेडिओ फिजिक्स किंवा रेडिओ इंजिनीअरिंग विशेष विषय म्हणून असावा किंवा विज्ञानातील मास्टर पदवी, ज्यामध्ये फिजिक्स आणि रेडिओ कम्युनिकेशन, इलेक्ट्रॉनिक्स किंवा दूरसंचार हे विशेष विषय असावेत.

IV. शारीरिक निकष: उमेदवारांनी इंजिनीअरिंग सेवा परीक्षा 2025 साठी शारीरिक निकषांनुसार शारीरिक दृष्ट्या तंदुरुस्त असणे आवश्यक आहे